(LS.LTD) - Nghề tranh tụng là đỉnh cao của luật sư nhưng cũng là nơi áp lực khốc liệt nhất, bởi mỗi lời biện hộ đều đánh đổi bằng sức lực, cảm xúc và cả sự bình yên trong đời sống cá nhân. Nhưng khi cơn bão tố tụng qua đi, điều còn lại nhiều khi không phải tri ân, mà là sự quay lưng lạnh lùng…đến lạ.
Đằng sau những phiên tòa căng thẳng, ít ai thấy được bóng dáng mệt mỏi của luật sư – những người vừa là chiến binh ngôn từ, vừa là điểm tựa cuối cùng của thân chủ. Nghề tranh tụng luôn đặt luật sư vào tâm bão của dư luận, của pháp lý và cả những kỳ vọng mong manh. Người ta chỉ thấy luật sư đứng giữa pháp đình với sự bình tĩnh, chững chạc, nhưng hiếm ai biết rằng để có được vài phút đối đáp tự tin ấy là những đêm dài mất ngủ, những trang hồ sơ dày đặc, những cuộc đấu trí căng thẳng và những khoảnh khắc riêng tư bị đánh đổi. Áp lực của nghề không chỉ nằm ở từng lời tranh luận, mà còn len lỏi ra khỏi phòng xử, đi vào từng bữa cơm gia đình, đè nặng trong từng giấc ngủ chập chờn. Nhiều luật sư đã thú nhận rằng có những vụ án khiến họ mang tòa án về nhà, trong đầu lúc nào cũng quẩn quanh lập luận, chứng cứ, giọng công tố viên hay ánh nhìn căng thẳng của hội đồng xét xử. Cái khó nhất không chỉ là biện hộ, mà là giữ cho tâm hồn không bị bào mòn bởi chính áp lực của "tòa án tại gia".
Chính vì vậy, cân bằng trở thành kỹ năng sống còn. Nhưng cân bằng không có nghĩa là trốn tránh. Nó không phải là gạt bỏ trách nhiệm hay giả vờ như chưa từng có một phiên tòa nào diễn ra. Cân bằng là biết cho mình một khoảng lặng để hồi phục, để lấy lại hơi thở, để tiếp tục có sức mạnh bước vào những trận chiến khác. Đôi khi đó chỉ là một buổi sáng chạy bộ, một tách cà phê yên tĩnh, hay vài trang sách đọc trong đêm khuya. Những khoảng ngắt nhỏ bé ấy lại là liều thuốc giúp luật sư giữ sự tỉnh táo, để không hòa tan vào những căng thẳng kéo dài. Và quan trọng hơn, cân bằng là cách để nhắc nhở rằng luật sư không thể trở thành thân chủ của chính mình, không thể sống trọn trong những bi kịch của người khác. Chúng ta đồng hành, chúng ta biện hộ, nhưng chúng ta cần giữ một khoảng cách vừa đủ để có thể đi đường dài mà vẫn còn nguyên vẹn niềm tin.
Tôi nhớ lại vụ án đường dây sữa giả mà Bộ Công an triệt phá, chúng tôi đã vào cuộc với áp lực chưa từng có. Hồ sơ chất đầy, cáo buộc gay gắt, dư luận bao quanh, thân chủ gần như tuyệt vọng. Trong những ngày đấu tố ấy, luật sư không chỉ là người gỡ rối bằng câu chữ, mà còn là điểm tựa duy nhất để thân chủ không gục ngã. Từng lập luận, từng phản biện giống như sợi dây mỏng manh kéo họ ra khỏi vực sâu. Đó là những ngày mà công việc không còn là nghề nghiệp nữa, mà trở thành cuộc chiến để níu giữ niềm tin cho một con người. Thế nhưng, khi vụ án tạm khép lại, dư luận vừa lắng xuống, cơn bão tố tụng đi qua, điều còn sót lại trong lòng luật sư không chỉ là mệt mỏi, mà còn là cảm giác trống trải. Bởi người từng đặt trọn niềm tin, từng coi luật sư như phao cứu sinh duy nhất, giờ đây lại chọn cách quay lưng, xa cách, lạnh nhạt. Có thể họ muốn quên đi quá khứ, có thể họ nghĩ trách nhiệm của luật sư đã kết thúc, nhưng sự thờ ơ ấy vẫn để lại một vết hằn khó nguôi.
Đó chính là mặt trái ít ai nhắc đến của nghề này: khi cần, khách hàng tìm đến với thái độ cầu thị nhất, nhưng khi cơn bão đi qua, không ít người phủi bỏ cả một hành trình đồng cam cộng khổ. Nó dễ khiến luật sư cảm thấy tổn thương, bởi trong mỗi vụ án, chúng ta không chỉ dồn công sức, trí tuệ, mà còn gửi gắm cả tâm huyết và cảm xúc. Nhưng rồi, cũng chính từ trải nghiệm ấy, tôi nhận ra rằng luật sư không thể sống bằng sự tri ân của khách hàng. Chúng ta biện hộ vì công lý, vì sự thật, vì sứ mệnh mà xã hội trao phó, chứ không phải vì mong chờ một lời cảm ơn hay sự ghi nhận lâu dài. Khách hàng có thể quay lưng, nhưng công lý thì không. Những gì còn lại sau mỗi vụ án không chỉ là bản án, mà còn là sự tự tôn nghề nghiệp, là lời nhắc rằng chúng ta đã đi trọn vẹn con đường mình đã chọn.
Và để có thể đi đến cùng con đường ấy, luật sư phải học cách cân bằng. Cân bằng để vượt qua những nỗi buồn, để không kiệt quệ trước sự lạnh nhạt, để ngọn lửa nghề nghiệp không bao giờ lụi tàn. Cân bằng để hiểu rằng sự quay lưng của con người không làm mất đi ý nghĩa của những nỗ lực, cũng như một cánh hoa rơi không thể làm biến mất mùa xuân xanh. Nghề tranh tụng đầy áp lực, nhiều mất mát, nhưng chính trong những niềm riêng ấy, luật sư tìm thấy giá trị lớn nhất: giá trị của sự bền bỉ và niềm tin vào công lý. Và rồi, mỗi lần bước vào một phiên tòa mới, chúng ta lại có thể cất lên tiếng nói mạnh mẽ, không phải từ một trái tim bị bào mòn, mà từ một tâm hồn đã biết cân bằng, đã biết đi qua sự quay lưng để vẫn giữ trọn niềm tin vào sứ mệnh biện hộ trong nghề nghiệp.
_
Luật sư Lưu Tiến Dũng
Chánh Văn phòng Hãng luật La Défense
XEM THÊM
Nghề tranh tụng và tiếng nói từ Trái tim – Bản ngã của người đi tìm Công lý
Đêm Hưng Yên – Ánh sáng trước sân tòa và khoảng trống lớn trong Tranh tụng
Bước qua Sợ hãi để giữ công bằng – Nghề luật sư và pháp luật vị Nhân sinh
Ký ức về thành phố Hoa phượng đỏ – mùa thu giữa chiến hào Thủy Nguyên
Khi những nỗi lo tìm bến đỗ mới – nghề Luật sư và gánh nặng sau cuộc gọi lúc nửa đêm
