(LS.LTD) - Khi mùa hè đang khép lại, học sinh náo nức chờ tới ngày tựu trường, một người thầy vẫn lặng lẽ đứng bên lề cánh cổng – nơi từng là lý tưởng và thanh xuân. Ngoài kia, trời đang mưa. Nhưng trong lòng thầy còn một cơn mưa khác – cơn mưa của định kiến, của quyền lực bảo thủ và sự lạnh lẽo từ bởi chính những người từng mang danh đồng nghiệp.
Tôi đã từng đi qua nhiều bản án – nơi lý lẽ được giằng co, nơi sự thật được phơi bày bằng những phiên tranh tụng không khoan nhượng. Nhưng có những bản án dù đã tuyên, công lý dù đã lên tiếng, thì nỗi đau vẫn còn đó – âm ỉ và thẳm sâu. Như câu chuyện của thầy giáo Đỗ Đức Mạnh, người đã đi qua gần ba năm ròng rã để giành lại quyền được quay trở lại giảng đường, nhưng cho đến hôm nay, khi kỳ nghỉ hè sắp trôi qua và ngày tựu trường đang kề cận, thầy vẫn chưa được phân công trở lại.
Tôi không khỏi băn khoăn: điều gì đã giữ chân một bản án có hiệu lực pháp luật suốt ngần ấy thời gian? Điều gì khiến một người hiệu trưởng – người đứng đầu một ngôi trường tiểu học, nơi mà lòng nhân ái và tinh thần khai sáng đáng lẽ phải là kim chỉ nam, lại có thể cố chấp đến mức “vận động” giáo viên, phụ huynh ký vào những lá đơn phản đối, chỉ để ngăn một người thầy trở lại lớp học?
Trong những ngày qua, tôi được biết – trong các cuộc họp chuẩn bị cho năm học mới, thay vì bàn thảo về chuyên môn, định hướng giáo dục hay tạo dựng môi trường học tập tích cực, một số người lại loay hoay thu thập chữ ký để dựng lên một "dư luận", chỉ để che đậy sự bất tuân pháp luật của chính mình. Tất cả, chỉ vì không muốn nhìn thấy thầy Mạnh xuất hiện trở lại. Tôi tự hỏi: đó có phải là giá trị mà nền giáo dục đang hun đúc? Khi sự bảo thủ, hơn thua, sĩ diện cá nhân lại có thể lấn át cả lương tri và đạo lý nghề nghiệp?
Tôi nghĩ đến những em học sinh – những trang giấy trắng tinh khôi, mà người lớn – nhất là những người làm giáo dục, có thể vẽ lên đó bất kỳ điều gì. Vậy mà ngay từ môi trường đầu đời, các em đã phải chứng kiến một thứ quyền lực âm thầm nhưng tàn nhẫn: nơi một người thầy bị chối bỏ không phải vì không đủ năng lực hay phẩm chất, mà chỉ vì “không hợp” với người đứng đầu.
Người ta có thể viện dẫn đủ mọi lý lẽ để cho rằng mình đúng. Người ta có thể nói rằng vì danh dự của tập thể, vì sự ổn định của nhà trường, vì tâm lý phụ huynh… Nhưng khoan hãy nói đến dư luận và pháp luật. Chỉ cần thử đặt tay lên ngực mình và tự hỏi bằng lương tâm, lương tri rằng ta có nên đẩy một thầy giáo – một con người từng giảng dạy, từng vấp ngã và từng sửa sai ra khỏi mái trường, mãi mãi?
Tôi không bênh vực sai trái. Nhưng tôi luôn tin rằng giáo dục nhân bản không phải là một hệ thống trừng phạt, mà là một hệ sinh thái nuôi dưỡng. Một người thầy từng vấp ngã, nhưng đã được pháp luật nhìn nhận và cho cơ hội trở lại, thì tại sao chúng ta – những con người sống cùng nhau, trong cộng đồng – lại không thể bao dung?
Sự lạnh lùng của bản án đôi khi không đau bằng sự lặng thinh của những người từng gọi nhau là đồng nghiệp. Sự trừng phạt cay nghiệt nhất đôi khi không đến từ tòa án, mà từ sự ruồng rẫy có chủ đích của tập thể “nhà trường”.
Tôi viết những dòng này khi ngoài trời vẫn mưa. Cơn mưa làm dịu đi cái oi nồng của mùa hè, nhưng không xóa nhòa được nỗi bất an trong lòng tôi – về một nền giáo dục đang đánh mất những điều căn bản nhất: sự công bằng, nhân hậu và quyền được sửa sai.
Tôi vẫn chờ một phép màu – không phải từ trời cao – mà từ chính những người có quyền và có lý trí. Để một ngày không xa, thầy Mạnh được trở lại lớp học. Không phải vì một bản án buộc người ta phải chấp hành, mà vì nền giáo dục này cần một lối thoát khỏi sự hẹp hòi và u mê quyền lực.
Nếu công lý không thể lên tiếng trong mái trường – nơi đạo đức được giảng dạy đầu tiên – thì còn nơi nào để chúng ta đặt niềm tin về công lý nữa?
_
Luật sư Lưu Tiến Dũng
Chánh Văn phòng Hãng luật La Défense
XEM THÊM
Nghề tranh tụng và tiếng nói từ Trái tim – Bản ngã của người đi tìm Công lý
(LS.LTD) - Trong thế giới pháp đình, nơi từng câu chữ đều có thể định đoạt số phận con người, có một thứ không ghi trong điều luật nhưng lại dẫn lối cho người luật sư: tiếng nói của trái tim. Đó là thứ khiến họ dám đối mặt với những cáo buộc lạnh lùng, để nói thay cho những thân phận yếu thế, để giữ lấy phần nhân bản trong công lý. Bởi với người làm nghề tranh tụng, luận lý là vũ khí – nhưng nội lực phải đến từ trái tim.
Nghề tranh tụng: Cân bằng và đối diện với sự quay lưng…để bước tiếp
(LS.LTD) - Nghề tranh tụng là đỉnh cao của luật sư nhưng cũng là nơi áp lực khốc liệt nhất, bởi mỗi lời biện hộ đều đánh đổi bằng sức lực, cảm xúc và cả sự bình yên trong đời sống cá nhân. Nhưng khi cơn bão tố tụng qua đi, điều còn lại nhiều khi không phải tri ân, mà là sự quay lưng lạnh lùng…đến lạ.
Đêm Hưng Yên – Ánh sáng trước sân tòa và khoảng trống lớn trong Tranh tụng
(LS.LTD) - Phiên hình sự phúc thẩm cuối cùng trong một ngày làm việc dày đặc của "tháng tổng kết”, tháng mà những phiên tòa được sắp lịch liên tục, nhanh gọn và đúng thời hạn, nhưng đâu đó lại thiếu vắng đi chất lượng và niềm tin.
Bước qua Sợ hãi để giữ công bằng – Nghề luật sư và pháp luật vị Nhân sinh
(TPVN) - Có những lúc, làm luật sư đồng nghĩa với việc phải bước qua nỗi sợ: sợ đối thủ quá mạnh, sợ sức ép vô hình, sợ những thiệt thòi mình có thể gánh chịu. Nhưng nếu dừng lại vì sợ hãi, công bằng sẽ tiếp tục bị che lấp, và thân chủ của mình mãi mãi ở bên yếu thế hơn.
Ký ức về thành phố Hoa phượng đỏ – mùa thu giữa chiến hào Thủy Nguyên
(LS. LTD) - Nghề luật sư, sau cùng, không chỉ là một nghề sống bằng lý lẽ. Nó là hành trình giữ ngọn lửa ấy sáng mãi, để mỗi khi nhìn lại, ta có thể nói rằng mình đã kiên định, đã dấn thân, và đã sống trọn vẹn cho công lý.
Khi những nỗi lo tìm bến đỗ mới – nghề Luật sư và gánh nặng sau cuộc gọi lúc nửa đêm
(LS.LTD) - Và chính vì thế, dù trăn trở, dù mệt mỏi, tôi vẫn thấy thêm yêu cái nghề mà trời đã chọn cho mình. Bởi ở đó, có những phút giây tôi thấy rõ nhất ý nghĩa của hai chữ “biện hộ”: không chỉ biện hộ bằng lý lẽ ở tòa, mà còn biện hộ cho niềm tin, cho sự bình an trong tâm hồn thân chủ.
